دیفای DeFi چیست؟
دیفای DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز با گسترش فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال، به یکی از مهمترین موضوعات در عرصهی فناوری مالی تبدیل شده است. دیفای DeFi به معنای امور مالی دیجیتال غیرمتمرکز است و به کاربران اجازه میدهد تا بدون واسطهی مرکزی، معاملات خود را انجام دهند. به عبارت دیگر، دیفای DeFi سیستمی است که برای انجام تراکنشهای مالی از محیطی غیرمتمرکز بهره میبرد. این به معنایی است که هیچ دولت و هیچ بانک مرکزی در این فرآیند دخالتی ندارند. در واقع، دیفای DeFi بر پایهی بلاکچین توزیع شده ساخته شده است که این به معنایی است که برای انجام تراکنشها، نیازی به واسطهی مالی نیست و همهی اطلاعات مربوط به تراکنشها در بلاکچین ثبت میشوند.
دیفای DeFi به کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به مطابقت با سیاستهای بانکی، اعتباری و بروکریج، معاملات خود را انجام دهند. همچنین، دیفای DeFi امکان استفاده از سرویسهای مالی را برای کاربرانی که در کشورهای مختلف زندگی میکنند، بهبود میدهد. در مقایسه با سامانههای مالی مرکزی، دیفای DeFi به کاربران این امکان را میدهد که کنترل کاملی بر تراکنشهای خود داشته باشند. همچنین، این سیستم امکان انجام تراکنشهایی را با داراییهای دیجیتال مختلف مانند بیتکوین، اتریوم و غیره فراهم میکند.
اما، این سیستم نیز با چالشهایی روبروست. مهمترین چالش در دیفای DeFi ، مشکلات امنیتی است. این به این دلیل است که این سیستم هنوز در مرحلهی نوپایی خود قرار دارد و با مشکلات امنیتی مواجه است. همچنین، این سیستم هنوز شفافیت کافی را ندارد که باعث میشود کاربران برای انجام تراکنشها، اعتماد کافی به سیستم نداشته باشند. در کل، دیفای DeFi به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای فناوری بلاکچین در عرصهی مالی، به کاربران امکان میدهد تا بدون واسطهی مالی، معاملات خود را انجام دهند. این سیستم هنوز در مرحلهی نوپایی خود است و با مشکلات امنیتی و شفافیت مواجه است. با این حال، این سیستم با عملکرد قابل قبول خود، به خود جایی در عرصهی مالی تبدیل کرده است که در آینده، به توسعهی بیشتری امیدواریم.
مزایای پلتفرم دیفای DeFi – سیستم های مالی غیر متمرکز
دیفای DeFi یا سیستم های مالی غیرمتمرکز، به مجموعه ای از تکنولوژی ها و پروتکل هایی گفته می شود که برای ارائه خدمات مالی به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه یا مرکزیت بانک ها و سازمان های مالی، استفاده می شوند. دیفای DeFi به معنی سیستم های مالی غیرمتمرکز است و از تکنولوژی بلاکچین و قرارداد های هوشمند استفاده می کند.
این سیستم ها، به کاربران اجازه می دهند تا بدون نیاز به هیچ واسطه ای، مثل بانک ها، وام بگیرند، سرمایه گذاری کنند، معامله کنند و از خدمات بیمه و اعتباری استفاده کنند. این سیستم ها، با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، اطمینان حاصل می کنند که تمامی تراکنش های مالی به صورت شفاف و امن انجام شده و هیچ گونه تغییری در آن ها اعمال نمی شود. در اینجا، به برخی از مزایای دیفای DeFi پرداخته خواهد شد:
1. حفظ حریم خصوصی کاربران
یکی از مزایای مهم دیفای DeFi ، حفظ حریم خصوصی کاربران است. در این سیستم ها، تمامی تراکنش ها به صورت رمزنگاری شده انجام می شوند و هیچ کس نمی تواند اطلاعات شخصی کاربران را به دست آورد. این موضوع باعث افزایش اعتماد کاربران به این سیستم ها می شود.
2. کاهش هزینه ها
دیفای DeFi با کاهش هزینه های مربوط به واسطه ها و بانک ها، به کاربران اجازه می دهد تا به صورت مستقیم با یکدیگر تعامل کنند. این باعث کاهش هزینه های تراکنش می شود و به کاربران امکان می دهد تا از خدمات مالی با قیمت مناسب تری استفاده کنند.
3. شفافیت و امنیت
دیفای DeFi با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، اطمینان حاصل می کند که تمامی تراکنش های مالی به صورت شفاف و امن انجام شده و هیچ گونه تغییری در آن ها اعمال نمی شود. همچنین، با استفاده از قرارداد های هوشمند، تمامی شرایط و قوانین به صورت شفافی تعریف شده و هیچ گونه تغییری در آن ها امکان پذیر نیست.
4. دسترسی به خدمات وام
دیفای DeFi به کاربران اجازه می دهد تا بدون نیاز به واسطه های مالی، وام بگیرند و از خدمات مربوط به آن بهره مند شوند. این باعث افزایش دسترسی به خدمات مالی می شود و به کاربران امکان می دهد تا به صورت مناسب تری با مالیات ها و شرایط دیگر مرتبط با وام ها آشنا شوند.
5. امکان سرمایه گذاری
دیفای DeFi به کاربران امکان می دهد تا به صورت مستقیم در پروژه های مختلف سرمایه گذاری کنند و از بازدهی مناسبی بهره مند شوند. به این صورت، کاربران نیازی به واسطه ها و بانک ها ندارند و به صورت مستقیم در پروژه های بازدهی بالا سرمایه گذاری می کنند.
در نهایت، دیفای DeFi به کاربران امکان می دهد تا به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه ها و بانک ها، از خدمات مالی استفاده کنند. با استفاده از تکنولوژی بلاکچین و قرارداد های هوشمند، دیفای DeFi تمامی تراکنش های مالی را به صورت شفاف و امن انجام می دهد و این باعث افزایش اعتماد کاربران به این سیستم ها می شود.
سرمایه گذاری در دیفای (DeFi)
در دنیای بلاکچین، دیفای (DeFi) به عنوان یک حوزه جدید از سرمایه گذاری شناخته میشود که به کاربران این امکان را میدهد تا به صورت مستقیم و بدون واسطه با داراییهای خود سرمایه گذاری کنند. با استفاده از این تکنولوژی، کاربران میتوانند به صورت امن و شفاف تراکنشات خود را انجام دهند و به دنبال حفظ ارزش سرمایه خود باشند.
از آنجا که دیفای به عنوان یک حوزه نوپا در دنیای بلاکچین شناخته میشود، بسیاری از مردم هنوز به توانایی آن در حفظ ارزش سرمایه خود اعتماد ندارند. با این حال، با پیشرفت تکنولوژی بلاکچین و نیز افزایش اصالت پروژههای دیفای، سرمایه گذاران بیشتری به دنبال سرمایه گذاری در این حوزه هستند. در دیفای، سرمایه گذاری به دو صورت مختلف انجام میشود
سرمایه گذاری در پلتفرم های دیفای (DeFi Platforms):
این پلتفرمها به کاربران امکان میدهند تا دارایی خود را مانند بیتکوین (BTC)، اتریوم و… به عنوان سرمایه گذاری و تجارت استفاده کنند. در این پلتفرمها، کاربران میتوانند به صورت مستقیم از قیمت داراییهای مختلف پروفیت برداری کنند.
سرمایه گذاری در ابزارهای دیفای (DeFi Tools):
در این حوزه، سرمایه گذاران میتوانند از ابزارهایی مانند یکصدا، Compound و MakerDAO استفاده کنند. این ابزارها به کاربران این امکان را میدهند تا به صورت مستقیم با دارایی خود در حال حاضر، به سرمایه گذاری بپردازند. با توجه به اینکه دیفای به عنوان یکی از حوزههای جدید در دنیای بلاکچین شناخته میشود، بسیاری از سرمایه گذاران هنوز به توانایی آن برای حفظ ارزش سرمایه خود اعتماد ندارند. با این حال، با پیشرفت تکنولوژی بلاکچین و نیز افزایش اصالت پروژههای دیفای، سرمایه گذاران بیشتری به دنبال سرمایه گذاری در این حوزه هستند.
در کل، سرمایه گذاری در دیفای میتواند به عنوان یکی از راههای اصلی برای حفظ ارزش سرمایه خود در دنیای بلاکچین شناخته شود. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش اصالت پروژههای دیفای، سرمایه گذاران بیشتری به دنبال سرمایه گذاری در این حوزه هستند. اگر شما هم به دنبال سرمایه گذاری در دیفای هستید، باید به این نکته توجه داشته باشید که این حوزه هنوز در مراحل نوپا قرار دارد و باید دقت کنید که برای حفظ ارزش سرمایه خود، باید به صورت دقیق و با دانش لازم سرمایه گذاری کنید.
اپ های بدون مرکزیت یا دپ (Dapp)
رمزارزها وعده دادهاند که پول و پرداخت وجه را در سراسر جهان و برای همه مردم امکانپذیر کنند. فرقی نمیکند که در کجای جهان سکونت داشته باشید، رمزارز کار را برای شما ساده میکند. به تازگی اقداماتی در زمینه دارایی بدون مرکزیت دیفای (DeFi) یا دارایی باز انجام شدهاست و این وعدهها را یک گام به جلو رانده است. جهانی را تصور کنید که گزینههای متفاوتی برای انجام تمام خدمات مالی امروزی در آن فراهم شده باشد. به این ترتیب تمام خدمات مانند پسانداز، اخذ وام، انجام معامله، بیمه و غیره در اختیار همه کسانی که یک گوشی هوشمند در اختیار دارند و به اینترنت متصل هستند، قرار میگیرد.
تمام این موارد از طریق قراردادهای هوشمند شبکه بلاکچین مانند اتریوم امکانپذیر است. قراردادهای هوشمند قراردادهایی هستند که در شبکه بلاکچین به اجرا گذاشته میشوند. در این حالت هرگاه شرایط از پیش تعیینشدهای روی دهد این قراردادها به اجرا گذاشته میشوند. این قراردادهای هوشمند به توسعهدهندگان اجازه میدهند که عملکرد شبکه را به شدت بهبود بخشند. بنابراین دیگر تنها عملکرد ارسال و دریافت رمز ارز نخواهد بود. اکنون ما این برنامهها را اپهای بدون مرکزیت یا دپ (Dapp) مینامیم.
دپها در واقع برنامه هایی هستند که به وسیله یک ماهیت منفرد ساخته و مدیریت نمیشوند و با استفاده از تکنولوژی بدون مرکزیت ایجاد شدهاند. درحالی که بسیاری از مفاهیم تا حدودی آیندهنگرانه هستند و به این موضوع دلالت دارد که دو فرد بیگانه از دو سوی جهان به شکلی مستقیم وارد مذاکره شوند؛ در این میان هیچ اثری از بانکها نیز دیده نمیشود. امروزه بسیاری از دپها فعالیت خود را آغاز کردهاند. دپهای دیفای (DeFi) وجود دارند که ساخت استیبل کوینها را میسر میکنند. همانطور که میدانید استیبلکوینها ارزهایی است که به ارزش دلار آمریکا و ارزهایی از این دست وابسته هستند. دپها به شما اجازه میدهند دارایی خود را به کسی قرض بدهید یا آن را با دارایی دیگری معاوضه کنید. از این گذشته این امکان نیز وجود دارد که استراتژیهای متفاوتی را نیز برای دارایی خود در نظر بگیرید.
اما چه چیزی دیفای (DeFi) دپها را از بانک های سنتی متمایز میکند؟
عملکرد این تجارتها از نظر بنیادی از سوی هیچ مؤسسه یا فردی مدیریت نمیشود. در عوض تمامی قوانین در قالب کدهایی با قراردادهای هوشمند که پیشتر به آنها پرداخته شد، نوشته شدهاند. به محض اینکه قراردادهای هوشمند در شبکه بلاکچین معرفی شوند دیفای دپها قادر خواهند بود بدون دخالت عامل انسانی به عملکرد خود ادامه دهند. با این وجود توسعهدهندگان همراه با بهروزرسانیها و رفع مشکلات احتمالی موجود در این برنامهها، دپها را ارتقا میدهند.
کدها به صورت کاملا شفاف روی شبکه بلاکچین در دسترس عموم قرار داده شدهاند و امکان بررسی دقیق آن ها نیز وجود دارد. همین امر به گونهای متفاوت منجر به جلب اعتماد کاربران میشود؛ چرا که هر کسی این فرصت را در اختیار دارد که به عملکرد قراردادهای هوشمند پی ببرد و از این گذشته خطاهای احتمالی موجود در آن را نیز شناسایی کند. تمام تراکنشهای انجام شده نیز برای عموم به نمایش گذاشته میشود. اگرچه این امر سوالات بیشماری را در مورد امنیت شبکه ایجاد میکند. تراکنشها به صورت پیش فرض کاملا به صورت ناشناس انجام میشوند. این بدان معنا است که تراکنشها به طور مستقیم هویت حقیقی افراد را برملا نمیکنند.
دپ از روز نخست به گونهای طراحی شدهاست که در تمام جهان قابل استفاده باشد. بنابراین تفاوتی نمیکند که در تگزاس سکونت دارید یا در تانزانیا؛ در هر صورت شما به خدمات یکسان در زمینه سرویس خدماتی و شبکه دیفای دپها دسترسی خواهید داشت. البته که قوانین محلی نیز روی این موضوع تأثیرگذار خواهد بود؛ اما از نظر فنی اکثر برنامه های دیفای DeFi در دسترس هر کسی خواهد بود که به اینترنت دسترسی داشته باشد.
برنامه های دیفای DeFi بینیاز به اخذ مجوز برای ایجاد و مشارکت است. این بدان معنا است که هرکسی قادر است برنامه های دیفای DeFi را ایجاد کند؛ هر کسی نیز قادر به استفاده از این برنامه ها خواهد بود. برخلاف سیستمهای مالی امروزی هیچ خبری از نگهدارنده درگاه ورودی یا حسابهایی مبتنی بر فرمهای طولانی نیست. کاربران به طور کاملا مستقیم و از طریق قراردادهای هوشمند و از کیف پول های رمزارز خود با یکدیگر وارد تعامل میشوند.
دیفای DeFi چه معایبی دارد؟
همانطور که همهی فناوریها، دیفای نیز دارای معایبی است. در ادامه به بررسی معایب این فناوری پرداخته میشود:
۱- عدم تنوع در ارزهای دیجیتال: بیشتر ارزهای دیجیتال که در دیفای مورد استفاده قرار میگیرند، ارزهایی هستند که در بیشتر بورسهای دیجیتال معامله میشوند. بنابراین، اگر شما به دنبال تنوع ارزی هستید، دیفای ممکن است گزینهی مناسبی برای شما نباشد.
۲- عدم حفاظت قانونی: یکی از معایب دیفای، عدم وجود حفاظت قانونی است. در بیشتر بانکها، اگر تراکنشی انجام شود و مشکلی در آن پیش آید، میتوانید از حقوق خود استفاده کنید. اما در دیفای، اگر مشکلی در تراکنشهای شما پیش آمده باشد، نمیتوانید از حقوق خود استفاده کنید.
۳- قیمتهای ناپایدار: قیمت ارزهای دیجیتال همیشه پایدار نیست و در بسیاری از موارد، این قیمتها به شدت تغییر میکند. بنابراین، اگر شما به دنبال سرمایهگذاری به مدت طولانی هستید، دیفای ممکن است گزینهی مناسبی برای شما نباشد.
۴- بالا بودن هزینهها: هزینههای مربوط به تراکنشهای دیفای بالاست و به دلیل عدم وجود واسطه، این هزینهها بر عهدهی کاربر است.
۵- نقص در امنیت: هرچند که دیفای بر اساس بلاکچین است و امنیت بالایی دارد، اما همیشه وجود دارد که قراردادهای هوشمندی که در آن بسته میشوند، با مشکل مواجه شوند و امنیت آنها به خطر بیفتد.
در نهایت، همانطور که گفته شد، دیفای همانطور که همهی فناوریها دارای معایبی است، اما با توجه به اینکه این فناوری در حال رشد و پیشرفت است، انتظار میرود که معایب آن نیز در آینده برطرف شود.
ویژگی های کلیدی DeFi
امروزه تعدد برنامه های دیفای DeFi از هر زمان دیگری بیشتر شدهاست. این برنامه ها در حال حاضر نیز تا حد زیادی از اتلاف زمان و هزینه کاربران جلوگیری میکنند. در حقیقت پلتفرمهای دیفای DeFi در نزدیکی تمام بخشهای مالی مشاهده میشوند. با گسترش بخش مربوط به دیفای، لازم است بدانیم که برنامه های دیفای DeFi چه ویژگیهای مشابه ای را با یکدیگر به اشتراک میگذارند. در ادامه به برخی از متداولترین ویژگی آن ها میپردازیم.
متن باز
امکان طراحی اپلیکیشنهای دیفای DeFi به شکل متن باز وجود دارد. کدهای متن باز به این حقیقت اشاره دارند که کدنویسی این برنامه ها عمومی است. به این ترتیب هر کسی امکان بررسی دقیق این کد را در اختیار داشته و از این گذشته امکان اعتبارسنجی کدها، امنیت و قابلیتهای آن را نیز در اختیار دارد. کدهای متن باز به مراتب استوارتر و ایمنتر از کدهای امنیتی هستند و تمام اینها در نتیجه تعاملهایی است که در شبکه روی میدهد. علاوه بر این میزان اعتماد موجود در پلتفرم نیز به شدت ارتقا پیدا میکند. زیرا کاربران از اینکه هیچ کد مخرب و شیطنتآمیزی در شبکه به اجرا گذاشته شدهاست یا خیر نیز اطمینان حاصل میکنند.
شفافیت
دیفای شفافیت را به شیوهای متفاوت در اختیار کاربران خود قرار میدهد. از آنجایی که اکثر عملکردهای دیفای DeFi در شبکههای عمومی از قبیل شبکه اتریوم اجرا میشوند تمامی تراکنشها نیز برای عموم قابل مشاهده است. تفاوت اصلی این رویکرد در مقایسه با بانکهای سنتی در این است که در این حالت حسابهای کاربری به شکل مستقیم به هیچ فردی اشاره نمیکنند. در عوض حسابها با نامهای مستعار ایجاد میشوند و تنها یک آدرس عددی را در خود جای میدهند.
با وجود اینکه این حسابها به شکل مستقیم به نام فردی اشاره ندارد، اما این امکان وجود دارد که در صورت لزوم از راههایی برای پی بردن به هویت فردی که مالک این دارایی است استفاده شود. برنامههایی مانند جستوجوکنندههای بلاک در پیگیری تراکنشهای انجام شده مفید خواهند بود.
مخاطب جهانی
دپها نمونه گسترده تلاش توسعهدهندگان در زمینه ارائه پلتفرمهای مالی هستند. هرکسی از سراسر جهان امکان استفاده از پلتفرمهای دیفای را دارد و تنها به یک گوشی هوشمند نیاز خواهد داشت که به اینترنت متصل باشد. در ادامه تنها ظرف چند دقیقه به کاربران جامعه دیفای خواهد پیوست.
متعاقبا دپهای دیفای DeFi این قابلیت را دارند که خدمات مالی را بدون نیاز به بانکها در سراسر جهان و برای اولین بار برای کسانی فراهم کنند که تا پیش از این، از چنین خدماتی بی بهره بودهاند. این امر یک بهروزرسانی عظیم از سیستم بانکی فعلی است. در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان از خدمات بانکی بی نصیب هستند. از این مهمتر زمانی که به جوامعی میاندیشید که به خدمات بانکی دسترسی دارند، ممکن است روستایی دورافتاده در نظر شما مجسم شود یا مردمی را تصور کنید که در بیابانها به سر میبرند. اما حقیقت به گونه دیگری است. به عنوان مثال مطالعهای که اخیرا انجام شدهاست نشان میدهد که ۲۵ درصد از افراد خانهدار در آمریکا از خدمات بانکی استفاده نمیکنند. دیفای DeFi در چنین مواردی عملکرد واقعی خود را نشان میدهد.
بی نیاز از اخذ اجازه
بخش دیفای DeFi بدون دخالت نگهبانهای درگاههای ورودی چون بانکها به عملکرد خود ادامه میدهند. به این ترتیب هر کسی این امکان را دارد که راهکارهایی را برای عملکرد دیفای DeFi در نظر بگیرد و آن را به جهان عرضه کند. علاوه بر این هر کسی این امکان را نیز دارد که بدون نگرانی از بابت اخذ اجازه در این پلتفرمها حضور داشته باشد. این استراتژی به شدت با سیستم مالی امروزی متفاوت است. در این سیستمها کاربر باید با اخذ تاییدیههای متفاوت از سیستم، اجازه فعالیت در اقتصاد جهانی را دریافت کند.
هم کنش پذیری
یکی دیگر از ستونهای اصلی جامعه دیفای DeFi هم کنش پذیری است. هم کنش پذیری همان ویژگی است که این امر را ممکن میکند که با حضور توسعهدهندگان جدید در سیستم دیگر کارهای انجام شده از سوی توسعهدهندگان قبلی به باد فراموشی سپرده نشود. در عوض کاربران این امکان را در اختیار دارند که محصولات دیفای DeFi را برای افزایش میزان مشارکت خود در دوره جدید اقتصادی به کار بگیرند. به عنوان مثال یک کاربر این فرصت را در اختیار دارد که از استیبل کوینها، مبادلات بدون مرکزیت و کیف پول در کنار یکدیگر استفاده کند. این استراتژی تنها به دلیل یکپارچگی در کاربرد سیستمهای دیفای امکانپذیر شده است.
انعطاف پذیری
با در نظر گرفتن طبیعت باز محیط دیفای توسعهدهندگان مجاز هستند که انعطاف بیشتری را در پلتفرمهای مورد نظر خود ایجاد کنند. کاربران نیز گزینههای متعددی را پیش رو خواهند داشت. در حقیقت حتی این امکان برای کاربران وجود دارد که در صورتی که از رابط کاربری فعلی راضی نبودند رابط کاربری مورد نظر خود را ایجاد کنند.
اکنون هنوز در ابتدای مسیر تحول و شکوفایی دپها هستیم. بنابراین کاربران دیفای باید تحقیقات لازم را درباره محصولات و خدمات این سیستم انجام دهند. قراردادهای هوشمند نیز درست مانند هر کد کامپیوتری دیگری در مقابل اشتباهات برنامه نویسی و هکهای شیطنت آمیز آسیبپذیر است.