طرح 1559 توسعه اتریوم (ETH) که قرار است همزمان با بروزرسانی لندن در ماه جولای به بهره‌برداری برسد، به همان میزان که هیجان‌انگیز است، ترس و نگرانی‌هایی را نیز ایجاد کرده است. در ظاهر این طرح توسعه صرفاً تغییراتی در ساختار کارمزد گس (gas) شبکه اتریوم است. اما وجهه جذاب‌تر این طرح این است که از آن به عنوان موتور کمیابی یا مکانیزم سوزاندن اتریوم نیز یاد می‌شود، زیرا در این فرآیند اتریوم‌های مورد استفاده در کارمزد تراکنش‌ها نابود خواهند شد. این اقدام ماهیت ضدتورمی به این رمزارز بخشیده و شاید در آینده باعث ارزشمند‌تر شدن آن نیز گردد.
مهار تورم اتریوم باعث می‌شود تا این دارایی دیجیتال نیز همانند بیت‌کوین (BTC) ماهیت ضدتورمی داشته باشد، یعنی قدرت خرید به وسیله‌ی آن صرفاً درطول زمان افزایش خواهد یافت. با این حال اهمیت و هدف اصلی این طرح توسعه مبتنی بر اصلاح ساختار کارمزد گس شبکه اتریوم است. پیاده‌سازی این ارتقا شبکه از مدت‌ها پیش در دست اقدام بوده، اما زمان بندی اجرای آن به تاخیر افتاده است. کارمزد تراکنش‌های شبکه اتریوم بسیارسرسام‌آور است زیرا این شبکه پرکاربرد‌ترین شبکه بلاک‌چین در دنیاست. علت این موضوع نیز تا حدی به قرارداد‌های هوشمند این شبکه برمی‌گردد، قابلیتی که شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین در آن با محدودیت روبرو است.
قابلیت‌های اتریوم باعث شده تا این شبکه به عنوان شاکله و زیرساخت چندین پروژه در این حوزه مورد استفاده قرار بگیرد. این شبکه اولین بار در عرضه‌های اولیه (ICO)، و پس از آن در حوزه دیفای (DeFi) مورد استفاده قرار گرفت، وحالا نیز در توکن‌های NFT از آن استفاده می‌شود. برای آن که اهمیت طرح EIP-1559 را بهتر درک کنیم، بایستی یک قدم به عقب برگشته و مدل فعلی کارمزدهای گس را بررسی نماییم تا علت تغییر این مدل برای کمک به اکوسیستم را بهتر متوجه شویم. اگرچه ممکن است این طرح پیشنهادی به مذاق برخی ماینرها نیز خوش نیاید.
تراکنش‌ها در بلاک چین اتریوم
هرگونه فعالیتی که روی شبکه اتریوم صورت می‌گیرد در بلاک‌چین آن ثبت شده و تغییرات همراه با آن نیز به عنوان یک تراکنش محسوب می‌شود. هر تراکنش با هزینه‌‌‌ای همراه است که دو هدف دارد. اولاً این هزینه‌ها مانع از ایجاد اسپم در شبکه توسط خرابکاران می‌شود. ثانیاً این کارمزدها مشوقی برای ماینرهایی است که با تایید تراکنش‌ها باعث حفظ شبکه می‌شوند.
درحال حاضر شبکه اتریوم از سیستم حراج (Auction) برای تعیین کارمزدهای گس استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، تراکنش‌های این شبکه کارمزد مشخصی نداشته و مقدار کارمزد پرداختی به عوامل مختلفی من جمله ترافیک شبکه بستگی دارد. به لحاظ تئوریک، تراکنش کاربرانی که هزینه بیش‌تری را پرداخت می‌کنند در اولویت قرار گرفته و زودتر تایید می‌شود. اما مشکل اصلی این است که مثل هر سیستم حراج دیگری، در این جا نیز ممکن است قیمت‌ها بسیار افزایش پیدا کنند. در ماه فوریه برای نخستین بار کارمزد تراکنش اتریوم از 39 دلار عبور کرد.
البته این افزایش کارمزدها به نفع ماینرها بود و طبیعتاً آن‌ها مایل به تغییر در وضعیت فعلی نیستند. اینطور که گفته شده طرح EIP-1559 کارمزد تراکنش‌ها را حدود 90 درصد کاهش خواهد داد، اما صحت این موضوع تنها زمانی که این طرح اجرایی شود مشخص خواهد شد. به طور کلی جامعه اتریوم از ارتقا و اجرای طرح EIP-1559 در این شبکه استقبال خواهد کرد و به نظر می‌رسد که اجرای آن تا الان هم خیلی دیر شده باشد.
توضیحات بیشتر در رابطه با طرح EIP-1559
طرح EIP-1559 پیشنهاد می‌دهد که به جای بلاک‌های با حجم ثابت که در سیستم‌های اثبات کار (POW) نیز از آن‌ها استفاده می‌شود، از بلاک‌های با حجم قابل تغییر استفاده گردد. برای این کار، طرح EIP-1559 از یک سیستم دوگانه استفاده می‌کند که شامل یک کارمزد پایه و انعام است.
کارمزد پایه را می‌توان از طریق اتریوم پرداخت کرد و نرخ آن دائماً برحسب شلوغی شبکه تغییر می‌کند. هدف از این طرح پیشنهادی جدید حفظ بهره‌وری شبکه در سطح 50 درصد یا پایین‌تر است. درصورتی که میزان استفاده از شبکه از این حد عبور کند، نرخ کارمزد پایه نیز افزایش می‌یابد. در واقع هدف از این مدل قیمت‌گذاری پیش‌بینی‌‌پذیر این است که مسئولیت تعیین قیمت بر عهده کاربران نباشد، بلکه این کار به صورت خودکار توسط ارائه‌دهندگان خدمات کیف پول انجام شود. کارمزد پایه پس از دریافت سوزانده می‌شود، یعنی دیگر کارمزد تراکنش‌ها به جیب ماینرها نخواهد رفت. این موضوع اتریوم را به یک دارایی ضدتورمی تبدیل کرده و مانع از ریزش شدید قیمت آن در آینده خواهد شد.
انعام‌ها کمی با کارمزد پایه متفاوت هستند، به این صورت که پرداخت آن‌ها اجباری نخواهد بود و بر خلاف کارمزدهای پایه که از بین می‌روند، انعام‌ها توسط ماینرها نگهداری خواهند شد. براساس طرح EIP-1559، دیگر تمام ظرفیت بلاک‌ها اشغال نمی‌شود، بلکه فضایی از بلاک‌ها برای ماینرها خالی گذاشته خواهد شد تا آن را به کاربرانی که برای تسریع تراکنش خود حاضر به پرداخت انعام هستند اختصاص دهند. با این حال، در این طرح ماینرها هیچ‌گونه کنترلی بر ساختار کارمزد نداشته و به همین دلیل است که احساس می‌کنند این طرح پیشنهادی حق آنان را ضایع کرده است.
ماینرها علاقه‌ای به طرح EIP-1559 ندارند
هیچکس در زندگی حاضر نمی‌شود از حق و حقوق خود بگذرد. ماینرهای اتریوم نیز از این قاعده مستثنی نیستند! درآمد ماینرها فقط در ماه فوریه به یک رکورد 1.3 میلیارد دلاری رسید که نیمی از آن از طریق کارمزد تراکنش‌ها حاصل شده است. ماینرها با طرح EIP-1559 شدیداً مخالف هستند، زیرا درصورت اجرای آن، 50 درصد از درآمد خود را از دست خواهند داد. این موضوع تا جایی پیش رفته که برخی از استخرهای ماینینگ نیز تهدید کرده‌اند که با یکدیگر متحد شده و قدرت نمایی خواهند کرد. اگرچه بعید است که آن‌ها بخاطر چنین موضوعی دست به حمله 51 درصدی در شبکه بزنند، اما با این حال احتمال انجام این کار برای توسعه‌دهندگان شبکه شب و روز نگذاشته و آنان را شدیداً نگران کرده است.
علاوه بر این، این موضوع نشان می‌دهد که شبکه‌های بلاک‌چین تحت کنترل استخرهای بزرگ ماینینگ هستند. و اگر علت امتناع ماینرها از کاهش هش ریت (hash rate) خود برای رسیدن به منافع پلیدشان صرفاً به دلایل اخلاقی و اقتصادی باشد، در این صورت می‌توان گفت که بلاک‌چین‌ها با امنیت فاصله زیادی دارند. البته در برخی موارد نیز ممکن است ماینرها دلایل کافی برای تحت کنترل در آوردن شبکه داشته باشند.
از طرفی دیگر، زیان ماینرها به نوعی برای پروژههای دیفای یک پیروزی محسوب می‌شود. ساختار جدید کارمزد در شبکه اتریوم باعث می‌شود تا پروژههای دیفای کارمزد کمتری را برای تراکنش‌هایشان در این شبکه بپردازند. و در بلند مدت، این موضوع منجربه کاهش کوچ پروژه‌ها به بلاک‌چین‌های دیگر خواهد شد. اما انتقال اتریوم به یک شبکه مقیاس‌پذیر‌تر به زیان ماینرهایی تمام خواهد شد که از این طرح ناراضی هستند. البته هنوز اتریوم راه زیادی در پیش دارد تا به آن‌جایی که باید برسد، و در طول این مسیر نیز ممکن است برخی از ذینفعان کنار زده شوند.
منبع: Cointelegraph
