هارد فورک چیست و چه تاثیراتی در شبکه ارز دیجیتال دارد؟

هارد فورک چیست؟

هارد فورک چیست؟ بلاک چین‌ها مقوله ی پیچیده‌ای به شمار می‌روند. آنها دائما در حال رشد و توسعه هستند و ویژگی‌های جدیدی را از طریق هارد فورک (انشعاب سخت) به دست می‌آورند. از این گذشته تمام این پروسه کاملا دموکراتیک و همه چیز بر مبنای رضایت جمعی بنا شده‌است.

می‌توان گفت تکنولوژی بلاک چین به نسبت جدید است. بنابراین هنوز جنبه‌های متفاوتی از این تکنولوژی برای ما ناشناخته است. در واقع با توجه به سناریوهایی که هر روز در این حوزه مطرح می‌شود، در برخی موارد به راهکارهای نوینی نیز نیاز خواهد بود.

حتی ممکن است این مسئله یک مسئله حیاتی و امنیتی باشد که امنیت شبکه را تهدید کند و آن را در معرض خطر حمله قرار دهد. یا ممکن است به تغییراتی نیاز باشد که عملکرد بلاک چین را بهبود بخشد و به این ترتیب کارایی آن را نیز به شدت ارتقا دهد. روال به این صورت است که به منظور اعمال یک ویژگی جدید، تصحیح مسائل امنیتی یا افزودن عملکردهای موجود نیازمند رأی‌گیری در شبکه است. اگرچه بسیاری از افراد ذاتا مخالف تغییر هستند، اما همین تغییرات و سیستم رأی‌گیری در بلاک چین از جمله عواملی است که این تکنولوژی را به یک سیستم بدون مرکزیت بدل می‌کند.

زمانی که گزینه اعمال تغییر روی میز گذاشته می‌شود، توسعه‌دهندگان در اغلب موارد تاریخ مشخصی را برای آینده تعیین می‌کنند. به این ترتیب زمان کافی برای اظهار نظر تمام افراد حاضر در شبکه وجود خواهد داشت. در ادامه زمانی که موعد تعیین شده فرا برسد، بلاک چین آماده فورک یا تغییر در پروتکل می‌شود. دو نوع فورک وجود دارد؛ فورک نرم (Soft Fork) و فورک هارد یا سخت (Hard Fork).

بررسی تمام هارد فورک های بیت کوین

بیت کوین (Bitcoin) اولین ارز دیجیتال جهان است و از پیش برنامه‌ریزی شده است که تعداد محدودی بیت کوین تولید شود. در حال حاضر، محدودیت تولید بیت کوین در حدود 21 میلیون سکه محدود شده است. اما در طول سال های گذشته، هاردفورک‌های بیت کوین ایجاد شده‌اند که باعث شده است تا بلاکچین بیت کوین به چندین زنجیره بخشیده شود. در این بخش، به بررسی تمام هارد فورک‌های بیت کوین می‌پردازیم.

هارد فورک کلاسیک

در سال 2016، هارد فورک کلاسیک (Bitcoin Classic) به وجود آمد. این هارد فورک با هدف افزایش اندازه بلاک‌ها به 2 مگابایت، ایجاد شد. اما این هارد فورک به دلیل عدم پشتیبانی کافی، توسط جامعه بیت کوین رد شد.

هارد فورک بیت کوین تلاش (Bitcoin Unlimited)

در همان سال 2016، هارد فورک بیت کوین تلاش (Bitcoin Unlimited) نیز به وجود آمد. در این هارد فورک، اندازه بلاک‌ها به طور دائمی افزایش می‌یافت و به کاربران این اجازه داده می‌شد که اندازه بلاک‌ها را تا 16 مگابایت افزایش دهند. اما همانند هارد فورک کلاسیک، بیت کوین تلاش نیز هیچ گونه پشتیبانی کافی نداشت و به طور کلی توسط جامعه رد شد.

هارد فورک بیت کوین کش (Bitcoin Cash)

در سال 2017، هارد فورک بیت کوین کش (Bitcoin Cash) به وجود آمد. در این هارد فورک، اندازه بلاک‌ها به 8 مگابایت افزایش یافت و به کاربران این اجازه داده شد که برای تراکنش های خود، کارمزد کمتری پرداخت کنند. این هارد فورک با استقبال قابل توجهی از جامعه مواجه شد و همچنان در حال توسعه است.

هارد فورک بیت کوین گلد (Bitcoin Gold)

در همان سال 2017، هارد فورک بیت کوین گلد (Bitcoin Gold) نیز به وجود آمد. در این هارد فورک، ماینینگ بیت کوین با الگوریتم Equihash انجام می‌شد که از تجهیزات GPU پشتیبانی می‌کرد. این هارد فورک با موفقیت در برخی از کشورها پذیرفته شد و همچنان در حال توسعه است.

هارد فورک بیت کوین دایموند (Bitcoin Diamond)

در سال 2017، هارد فورک بیت کوین دایموند (Bitcoin Diamond) نیز به وجود آمد. در این هارد فورک، اندازه بلاک‌ها به 8 مگابایت افزایش یافت و همچنین کارمزد تراکنش برای کاربران کمتر شد. این هارد فورک همچنان در حال توسعه است.

هارد فورک بیت کوین کلاسیک (Bitcoin Classic)

در سال 2018، هارد فورک بیت کوین کلاسیک (Bitcoin Classic) به شکل دوباره‌ای به وجود آمد. در این هارد فورک، اندازه بلاک‌ها به 32 مگابایت افزایش یافت و همچنین الگوریتم ماینینگ از SHA-256 به X11 تغییر کرد. این هارد فورک هنوز در حال توسعه است.

هارد فورک‌های بیت کوین (Bitcoin) به دلیل اینکه به تغییرات در بلاکچین بیت کوین منجر می‌شوند، همواره با پذیرش و رد شدن در جامعه بیت کوین مواجه هستند. همچنین، هر هارد فورکی در بیت کوین، باعث تقسیم شبکه می‌شود و بلاکچین جدیدی به وجود می‌آید. اما با توجه به اینکه بلاکچین بیت کوین به عنوان بزرگترین و پایدارترین بلاکچین دیجیتال جهان مطرح است، برای پذیرش هر هارد فورک جدیدی نیاز به پشتیبانی کافی از جامعه بیت کوین دارد.

سافت فورک چیست؟ فورک نرم یا Soft fork

فورک نرم تغییری در شبکه بلاک چین است که معطوف به گذشته بوده و معمولا در این تغییر نیازی به تقسیم شبکه بلاک چین وجود ندارد. دلیل این امر هم بسیار ساده است؛ در این فورک اکثر تغییرات به عمل آمده در ظاهر یا عملکرد شبکه روی می‌دهد و تأثیری بر ساختارهای کلی شبکه بلاک چین نخواهدداشت. پس از اعمال قوانین جدید، زنجیره به روند خود ادامه می‌دهد. ماینرهایی که از تغییرات و قوانین جدید تبعیت نمی‌کنند نیز قادر به تأیید بلاک‌ها نخواهند بود. به این ترتیب آنها وادار خواهند شد قوانین جدید را بپذیرند و مطابق آن رفتار کنند. قابل‌ملاحظه‌ترین نمونه از یک انشعاب نرم (Shoft fork) که به طور موفقیت‌آمیز به اجرا درآمده است سگ‌ویت (Segwit) نام دارد. این تغییر در اواخر سال ۲۰۱۷ انجام شد.

اگر چه هنوز جای مذاکرات بیش‌تر نیز وجود داشت، اما ماینرها با اعمال این تغییرات موافقت کردند. سگ‌ویت به عنوان یک فورک نرم راه‌کار خوبی برای مشکلات آتی بیت کوین بوده‌است. سگ‌ویت علاوه برای افزایش تعداد تراکنش‌های انجام شده در هر بلاک، یکی از مشکلات میانبرها را رفع کرد؛ این مشکل به توسعه‌دهندگان اجازه نمی‌داد که لایه امنیتی دومی را برای پروتکل‌ها و عقد قراردادهای هوشمند در نظر بگیرند. به این ترتیب این تغییر، موج جدیدی از راهکارهای خارج از زنجیره را به راه انداخت که با نام شبکه رعد و برق (Lightening Network) شناخته می‌شود.

هارد فورک (Hard Fork)

در حالی که احتمال تقسیم شبکه در صورت وقوع فورک نرم بسیار ضعیف است، عملکرد هارد فورک در این زمینه کمی متفاوت است. هارد فورک زمانی روی می‌دهد که تغییرات اعمال شده ویژگی‌های جدید را به شبکه اضافه کنند. به عنوان مثال اندازه بلاک‌های بیت کوین ۱ مگابایت است. کاهش اندازه هر بلوک به ۵۰۰ کیلوبایت در صورتی روی می‌دهد که یک فورک نرم در شبکه روی داده شود؛ اما افزایش اندازه بلاک به ۲ مگابایت اتفاقی است که تنها با یک هارد فورک امکان‌پذیر است.

در فورک نرم تمامی بلاک‌های قبلی همچنان با بلاک‌های ماقبل خود تطابق دارند. اما در هارد فورک ماجرا به گونه‌ای دیگر است. در این حالت بلاک‌های دیگر از درجه اعتبار ساقط می‌شوند؛ در نتیجه زنجیره جدیدی از بلاک چین شکل می‌گیرد. با وجود اینکه زنجیره بلاک چین جدید از قوانین متفاوتی تبعیت می‌کند، اما همچنان توانایی شناسایی تراکنش‌های انجام شده روی بلاک چین قدیمی را دارد. این بدان معنا است که هر کاربری که در شبکه بلاک چین اولیه رمز ارزی را در اختیار داشته است، به همان میزان نیز در بلاک چین جدید رمز ارز در اختیار خواهد داشت.

زمانی که صحبت از رضایت جمعی به میان می‌آید هاردفورک‌ها به دو دسته‌بندی متفاوت تقسیم می‌شوند: هارد فورک‌های برنامه‌ریزی شده (Planned Hard Fork) و هارد فورک های دنباله دار (Contentious)

فورک برنامه ریزی شده

فورک برنامه‌ریزی‌شده زمانی اتفاق می‌افتد که یک به روز‌رسانی به دنبال آمار بالای رضایت جمعی از سوی ماینرها و جامعه حاضران در شبکه ایجاد شود. چنین فورک‌هایی غالبا با موافقت اکثریت افراد همراه بوده و مخالفان کمی را در پی دارد. در نتیجه زنجیره قبلی به سادگی هرچه تمام‌تر می‌میرد و زنجیره جدید حیات خود را آغاز می‌کند. در این حالت ماینرها و کاربران، هم‌سو با یکدیگر هستند و از تغییرات جدید استقبال می‌کنند. در اکثر موارد حتی نام بلاک چین قبلی روی زنجیره جدید گذاشته می‌شود؛ درواقع نام جدیدی برای بلاک چین در نظر گرفته نمی‌شود.

یکی از اولین نمونه‌های هارد فورک برنامه‌ریزی‌شده تقسیم زنجیره مونرو (Monero) در سال ۲۰۱۷ است. در این تغییر گزینه حلقه اعتبارسنجی تراکنش‌ها نیز به بلاک چین افزوده شد. این تغییر جدید ارزش هر تراکنش را از نظرها پنهان کرد. به این ترتیب لایه امنیتی دیگری نیز به بلاک چین افزوده شد. این تغییر، ویژگی ممتازی را در پی داشت و به همین دلیل ماینرها و تمام کاربران حاضر در شبکه با آغوش باز از آن استقبال کردند.

برخلاف هارد فورک برنامه‌ریزی‌شده که از حمایت اکثریت قریب به اتفاق جامعه حاضر در شبکه برخوردار است، هارد فورک دنباله‌دار اغلب منجر به ایجاد بحث و مذاکره‌های شدیدی در جامعه می‌شود.

فورک دنباله دار

هارد فورک‌های دنباله‌دار نیز نوعی از به‌روزرسانی‌ها هستند؛ اما این به‌روز‌رسانی‌ها چندان باب میل اکثریت افراد حاضر در شبکه نیست. به همین دلیل هارد فورک‌ها اغلب منجر به تقسیم شدن بلاک چین می‌شوند. در این حالت بلاک چین قدیمی و بلاک چین حاصل از هارد فورک هر دو به حیات خود ادامه می‌دهند، این فعالیت تا زمانی که حاضران شبکه از آن‌ها حمایت کنند ادامه خواهد داشت.

یکی از بحث‌برانگیزترین هاردفورک‌های دنباله‌دار جدا شدن زنجیره بیت کوین کش در سال ۲۰۱۷ بود. این اتفاق زمانی روی داد که گروهی از توسعه‌دهندگان تصمیم گرفتند، اندازه هر بلوک بیت کوین را افزایش دهند. به این ترتیب اندازه هر بلوک از ۱ مگابایت به ۸ مگابایت افزایش پیدا کرد و مشکل درج آدرس‌ها در بلاک چین نیز به کلی رفع شد.

 بسیاری از اعضای جامعه شامل توسعه‌دهندگان قوانین زنجیره با این حرکت مخالف بودند. آنها ترجیح می‌دادند که راه‌کار دیگری برای حل این مشکل ارائه دهند. زمانی که فورک روی می‌دهد، بلاک چین بیت کوین به دو زنجیره موازی تبدیل می‌شود که از دو نوع قانون متفاوت تبعیت می‌کردند. به این ترتیب هرج و مرج در شبکه بیت کوین ایجاد شد؛ چراکه ماینرها دائما در حال جابه‌جایی از یک زنجیره به زنجیره دیگر بودند. آن‌ها به دنبال انتخاب سودآور‌ترین بلاک چین موجود در بازه زمانی بلند مدت بودند.

نتیجه

صرف نظر از نوع فورک باید بدانید که بروز تغییر در قوانین یک بلاک چین مشخص امری اجتناب‌ناپذیر و بخشی از پروسه توسعه و رشد آن‌ها است. این فورک‌ها برای حفظ ویژگی بدون مرکزیت بودن بلاک چین ضروری هستند که در اقدامی دموکراتیک آینده شبکه بلاک چین را مشخص خواهند کرد. از آنجایی که این ویژگی مسیر یک شبکه بلاک چین مشخص را شکل می‌دهد، همواره دانستن این موضوع اهمیت دارد که باید در جریان روند انجام کارها باشید و از همه اخبارهای موجود در شبکه مطلع شوید. عضویت در جامعه بلاک چین به این معنا است که نظرات شما حائز اهمیت خواهد بود و حتی اگر یک برنامه‌نویس و توسعه‌دهنده بلاک چین نباشید نیز روی سرنوشت شبکه تاثیرگذار خواهید بود.