در هیاهوی دیده شدن «دوج‌کوین» (Doge) و افزایش علاقه سرمایه‌گذاران «وال استریت» (Wall street) به بیت‌کوین (BTC)، حالا مردم زیادی جذب کریپتوکارنسی‌ها شده‌اند و افزایش ناگهانی قیمت‌ها حسابی آن‌ها را وسوسه کرده است. با این حال تازه واردها باید قبل از شروع به کار از خطرات رمزارزها آگاه باشند.
اگر به تازگی ارزهای رمزنگاری شده توجه شما را جلب کرده‌اند و فکر می‌کنید که آیا باید سرمایه گذاری کنید یا خیر، در این مطلب ۱۰ نکته مهم را ذکر کرده‌ایم که در مورد خرید دارایی‌های دیجیتالی کمک شایانی به شما خواهند کرد.
حتی اگر یک طرفدار قدیمی رمزارزها باشید، احتمالاً شخص کنجکاوی را می‌شناسید که در تلویزیون یا فضاهای مجازی شنیده که برخی کوین یا توکن‌ها به سرعت در حال رشد هستند و می‌توانند دارندگان خود را ثروتمند کنند. پس می‌توانید این مطلب را با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
مبلغی را سرمایه‌گذاری کنید که توانایی از دست دادن آن را دارید نه بیش از آن!
رمزارزها از بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های دیگر خطرناک‌تر هستند. نوسان قیمت انقدر بالا است که هیچ چیز را نمی‌توان تضمین کرد. علاوه بر این، در اکثر موارد، قانونی در مورد آن‌ها تنظیم نشده است. هیچ بیمه FDIC برای این موارد وجود ندارد و همچنین تضمینی برای وجود داشتن «خریدار آخرین چاره» (buyer of last resort) هم وجود ندارد. «خریدار آخرین چاره» یعنی خریداری که قصد خرید با قیمتی پایین‌تر از آنچه مد نظر شماست را دارد و شما نمی‌خواهید در آن قیمت بفروشید. در صورتی زیر بار می‌روید که خریدار دیگری وجود نداشته باشد و شما مجبور به فروش در آن قیمت می‌شوید.
قیمت کوین‌های رمزنگاری دقیقه به دقیقه در حال نوسان و تغییرات شدید هستند. ماهیت این بازار به گونه‌ای است که گاهی صعودهای خیره‌کننده را تجربه کرده و بعد از مدتی ریزش و اصلاح‌های شدید قیمت را به خود دیده است و می‌توان گفت این بالا و پایین‌ها مطمئناً بارها تکرار خواهند شد.
درجه خطر متفاوت است. بیت‌کوین، ارز رمزنگاری شده اصلی، بیش از یک دهه است که وجود دارد و به طور قابل‌توجهی کمتر از اکثر کوین‌های دیگر از رونق افتاده است؛ اما باز هم خطرناک است.
از این رو، کل موجودی و دار و ندار خود را روی رمزارزها سرمایه‌گذاری نکنید بهتر است.
کاملاً تحقیق کنید.
قبل از اینکه مقدار قابل توجهی پول در هر ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید، ساعت‌های زیادی را صرف تحقیق در مورد این فناوری کنید تا ارزش پیشنهادی و خطرات آن را درک کنید. (هر کسی که حاضر است یک دارایی را در قیمت بالاتر بخرد لزوماً ارزش واقعی آن را پیشنهاد نکرده است.)
هر آنچه را می‌توانید در این زمینه پیدا کنید بخوانید. در انجمن‌های رمزنگاری و لیست‌های ایمیلی توسعه‌دهنده‌ها ثبتنام کنید. پادکست‌های مرتبط گوش کنید؛ نه تنها در مورد ارز دیجیتال بلکه در زمینه‌های مرتبط مانند رمزنگاری، تئوری بازی‌ها و مطالعه کتاب‌های اقتصادی.
افرادی هستند که وقت خود را صرف کمک می‌کنند؛ اما باید مراقب افرادی که جهت‌دار شما را راهنمایی می‌کنند و قصد تحمیل نظر خود را دارند، هم باشید. بعضی می‌گویند فلان کوین را بخرید بعداً گران می‌شود. بعضی‌ها هم ذاتاً شکاک هستند. خودتان تحقیق کنید. گول تبلیغات را نخورید.
«جان استوارت میل» ( John Stuart Mill) جمله جالبی دارد. سعی کنید آن را بخاطر بسپارید: «کسی که یک طرفه به قضیه نگاه می‌کند قطعاً از آن اطلاعات کمی دارد.»
وقتی با خود فکر کردید که درباره همه چیزهایی که باید بدانید تحقیق کرده‌اید، باز هم بیشتر کار کنید. احتمالاً هنوز کارتان تمام نشده است.
مقاومت در برابر «ترس از دست دادن» (FOMO)
اگر تنها دلیل سرمایه‌گذاری در رمزارزها این است که نمی‌خواهید سودهای این بازار را دست بدهید و از این قضیه استرس دارید، بهتر است بدانید که احتمال اینکه نه تنها هیچ سودی نکنید بلکه احتمال ضرر شما بسیار بیشتر است!
ترس از دست دادن (fear of missing out) راهی مطمئن برای از بین بردن ثروتی است که ممکن است در طول سال‌ها جمع کرده باشید. مشکل این است که این واکنش احساسی و لحظه‌ای به چیزی است که ابتدا باید در مورد آن تحقیق شود. ترید بر اساس عواطف به سرعت منجر به پشیمانی می‌شود.
بدانید چه می‌خرید. واقعاً آن را بشناسید. رفتن به یک پلتفرم معاملاتی و دیدن اینکه یک ارز طی ۲۴ ساعت گذشته ۳۰ درصد یا بیشتر افزایش یافته است کافی نیست! ممکن است شما شیر بدشانسی باشید که یک ارز رمزنگاری در حال سقوط را خرید باشد. مثلاً آن ارز قبل از اینکه شما بخرید، روند صعودی داشته و تا ۲۰۰ درصد رشد کرده و حالا روند برعکس شده و درصدِ افزایش قیمت در حال کاهش است و شما وقتی سود ۳۰ درصد بود آن را دیدید و خریدید و بلافاصله شد ۲۵ درصد و بعد ۲۰ درصد و همینطور کم و کمتر شود!!! دقت کنید.
اکثر کوین‌ها حتی بیت‌کوین گاهی «پامپ» (Pump) –رشد سریع و مصنوعی قیمت- می‌شوند. تحت تاثیر دوستان خود قرار نگیرید و اقدامی انجام ندهید. خودتان در مورد سرمایه‌گذاری‌هایتان فکر کنید. باز هم تاکید می‌کنیم؛ تحقیق، تحقیق و باز هم تحقیق.
از روی ظاهر قضاوت نکنید!
دنیای رمزنگاری پر از شارلاتان و کلاهبردار است. تعداد بسیار زیادی از افراد بوده‌اند که وعده دادند که پروژه آن‌ها از بیت‌کوین هم بهتر خواهد شد. اما آیا این شدنی است؟ تنها یک راه برای فهمیدن وجود دارد: تحقیق.
در بازار آتی (Futures) بسیار زیاد باید مراقب باشید. برخی از صرافی‌های رمزنگاری بیش از ۱۰۰ برابر اهرم (Leverage) ارائه می‌دهند، به این معنی که شما می‌توانید تا ۹۹ درصد هزینه سرمایه‌گذاری را وام بگیرید. در صورت افزایش ارزش یک کوین چند برابر سود می‌کنید؛ اما درصورت کاهش قیمت تمام پول شما از بین می‌رود.
اعتماد نکنید، اعتبارسنجی کنید.
کلاهبرداران در این بازار به وفور یافت می‌شوند. برخی از اهالی توئیتر از حضور «ایلان ماسک» (Elon Musk) در “Saturday Night Live” تلویزیون استفاده کردند تا از مردم را فریب دهند و بیش از ۱۰۰ هزار دلار (با رمزارزهای مختلف) از آن‌ها کلاهبرداری کنند. سواستفاده کنندگان از حساب کاربری توییتر نمایش کمدی که ایلان ماسک در آن حاضر شده بود، به قربانیان خود دستور دادند مقدار کمی رمزنگاری برای تأیید آدرس خود ارسال کنند و اگر این کار را انجام دهند ۱۰ برابر آن را پس خواهند گرفت!
این مورد و بسیاری از موارد دیگر نشان دهنده فضای ناامن موجود در این حوزه است.
در مورد ارزش واقعی کوین‌ها تحقیق کنید!
فقط به این دلیل که یک رمزارز در حدود ۱ دلار معامله می‌شود به معنای ارزان‌تر بودن آن از بیت‌کوین نیست. همه کوین‌ها برابر نیستند.
به معنای واقعی کلمه هزاران ارز رمزنگاری شده وجود دارد که برخی از آن‌ها به دنبال تقلید از بیت‌کوین هستند و برخی دیگر برای حل مسائل دیگر تلاش می‌کنند. همه آن‌ها دارای سطوح مختلفی از پشتیبانی و عدم تمرکز توسعه‌دهنده هستند.
تعیین ارزش کوین‌ها به معنای پرس و جو از چگونگی و دلیل ایجاد آن کوین است. کاربرد مفروض آن چیست؟ چه کسی روی آن کار می‌کند؟ جامعه توسعه‌دهنده آن چقدر بزرگ است؟ در “GitHub” که معمولاً به روزرسانی‌های نرم‌افزار منبع آزاد در آن ثبت می‌شود، چقدر فعال است؟ مانند یک ساختمان، یک پایگاه کد نیز به نگهداری احتیاج دارد و بی‌توجهی می‌تواند سازه‌ای نامناسب باقی بگذارد.
نکته بسیار مهم اینکه مدل امنیتی کوین چیست – اثبات کار (PoW)، اثبات سهام (PoS) یا چیز دیگری؟ اگر اولی باشد، نرخ هش (Hashrate) چگونه با سایر کوین‌های اثبات کار مقایسه می‌شود؟ اگر نمی‌دانید معنی این اصطلاحات چیست، آماده سرمایه‌گذاری نیستید.
نه کلیدهای شما، نه کوین‌هایتان!
در مورد ارزهای رمزنگاری شده مانند پول نقد و جواهرات، دارنده همان مالک قانونی دارایی است و همین که گم یا دزدیده شد دیگر از بین رفته است.
به همین دلیل کاربران حرفه‌ای به شما توصیه می‌کنند که کلیدهای رمزنگاری شده در کیف‌پول ارز دیجیتال را به اشخاص ثالثی مثل صرافی‌ها واگذار نکنید؛ زیرا این شرکت‌ها در اکثر کشورها قانونی برایشان وضع نشده و ممکن است مورد هک یا کلاهبرداری قرار گیرند. (فرار کردن با پول مشتری!)
پلتفرم‌های امور مالی غیر متمرکز (DeFi) طی ۱۰ ماه گذشته طعمه سو استفاده‌های عجیب زیادی شده‌اند.
با این حال، محافظت از کلیدها توسط خودتان، روی یک دستگاه سخت‌افزاری یا حتی یک قطعه کاغذ که رشته‌ای از اعداد و حروف روی آن نوشته شده است، می‌تواند یک کار اعصاب خردکن باشد و احتمال اشتباه در این روش زیاد است. به همین دلیل است که حتی برخی از سرمایه‌گذاران باتجربه ترجیح می‌دهند از متولیان شخص ثالث استفاده کنند.
بازار رمزارز یعنی «ترید آف» (trade-off) – به دست آوردن چیزی با فدا کردن بعضی چیزهای دیگر – آیا به خود اعتماد دارید که می‌توانید از آن تکه کاغذ مراقبت کنید؟ عبارت «سید» (seed) خود را فراموش نمی‌کنید؟ (سید پسوردی است برای کلیدی که رمزارزهای شما را باز می‌کند.) در غیر این صورت، شما باید شخص قابل اعتمادی داشته باشید که اشیای قیمتی دیجیتال خود را ذخیره می‌کند و به شما هم یاد می‌دهد.
(برای کاهش خطرات، می‌توانید از «کیف پول چند امضایی» (multi-signature wallet) استفاده کنید. می‌توان این کیف پول را جوری تنظیم کرد که دو نفر به صورت مشترک بتوانند از کیف‌پول برداشت و انتقال انجام دهند.)
جدا از بحث هک و کلاهبرداری و خطراتی از این قبیل، صرافی‌ها به دلایل مختلف، از مسائل مربوط به پرداخت بدهی گرفته تا مشکلات حقوقی، ممکن است مانع از برداشت وجوه شما شوند. حتی فراتر از آن، برخی از صرافی‌ها زیرساخت‌های لازم برای اینکه در تمام ساعات شبانه روز و تمام روزهای هفته بتوانند خدمات ارائه کنند را ندارند. به عنوان مثال «کوین‌بیس» (Coinbase) و «رابین‌هود» (Robinhood) بعضی اوقات به خصوص در بازارهای نوسانی از دسترس خارج می‌شوند. اگر کنترل کیف‌پول خود را به صرافی‌ها سپرده باشید، نمی‌توانید تضمین کنید که بر کوین‌های خود کنترل داشته باشید.
گفته می‌شود، دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است بخواهید از صرافی‌ها استفاده کنید، بنابراین مهم است که توافق‌نامه‌های کاربر که در وب‌سایت صرافی‌ها منتشر می‌شوند را بررسی کنید و مطمئن شوید در برابر موارد مختلف هوای شما را دارند.
می‌توانید مقداری بیت‌کوین (و بسیاری از رمزارزهای دیگر) بخرید.
نیازی به خرید یک کوین کامل نیست. به عنوان مثال بیت‌کوین رقم اعشاری قابل تقسیم است. بنابراین اگر در مورد چگونگی کارکرد این ارز کنجکاو هستید، می‌توانید به اندازه ۱۰ دلار خریداری کنید و فقط با آن‌ها معامله کنید.
همانطور که میلیاردر معروف «مارک کوبان» (Mark Cuban) اخیراً در تلویزیون درباره خرید مقادیر کمی دوج‌کوین (Dogecoin) گفته است که خرید این مقادیر کم دوج کوین کاملاً بهتر از یک بلیط قرعه‌کشی است.
خرید با استفاده از میانگین هزینه‌های دلاری (DCA)
تفریح کنید، ورزش را فراموش نکنید و آفتاب بگیرید. وقت خود را با خانواده بگذرانید. شما می‌توانید همه این کارها را انجام دهید و روی رمزنگاری هم سرمایه‌گذاری کنید.
بازارها روز به روز، ساعت به ساعت، دقیقه به دقیقه نوسان خواهند داشت؛ اما هر رمزنگاری و هر نوع سرمایه‌گذاری دیگری در بلندمدت جواب می‌دهد. اگر هیجان می‌خواهید، برای دویدن بیرون بروید یا یک فیلم اکشن تماشا کنید!
بهترین راه برای سرمایه‌گذاری و رهایی از وسواس فکری چیست؟ استفاده از «متوسط هزینه‌های دلاری. از هر رمزنگاری که دوست دارید در فواصل منظم، مقداری به صورت دلاری بخرید (روزانه؟ هفتگی؟ ماهانه؟ سالانه؟ شما انتخاب می‌کنید.) و به آن نگاه نکنید.
اگر دید طولانی‌مدت دارید، چنانچه از متوسط هزینه‌های دلاری استفاده کنید، حرکات کوتاه‌مدت قیمت شما را تحت فشار قرار نمی‌دهد که دارایی خود را بفروشید یا نگه داشته و به آن اضافه کنید.
هدف این مقاله ترساندن شما از یک زمینه جذاب و انقلابی نیست؛ بلکه اطمینان از این است که با چشم‌های باز و آگاهی کامل وارد این فضا شوید.
به قول سرگیت (sergeant ) در برنامه تلویزیونی قدیمی “Cap Show” : «چطوره کمی بیشتر مراقب باشیم؟»
منبع: Coindesk
