استیکینگ به نوعی گزینه‌ای است که در مقایسه با استخراج به سرمایه کمتری نیاز دارد. در استیکینگ سرمایه در والت رمزارزها نگهداری می‌شود و این امر منجر به افزایش امنیت شبکه و بهبود عملکرد بلاک چین خواهد شد. به زبان ساده استیکینگ به معنای نگهداری از رمزارزها به منظور کسب سود است.
در اکثر موارد باید سکه‌های خود را در در والت رمزارزی مانند Trust Wallet نگهداری کنید. از سوی دیگر بسیاری از بازارهای مبادلاتی خدماتی در خصوص استیکینگ را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. استیکینگ بایننس Binance Staking به شما اجازه می‌دهد به ساده‌ترین شکل ممکن سود مورد نظر را به دست آورید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که سکه‌های خود را در بازار ذخیره کنید.
برای درک بهتر اینکه استیکینگ دقیقاً چیست ابتدا باید با طرزکار سیستم اثبات سهام یا Prof of Stake آشنا شوید. PoS نوعی مکانیزم رضایت جمعی است که این امکان را برای بلاک چین به وجود می‌آورد که در کنار حفظ قابلیت بدون مرکزیت، عملکرد بهتری داشته باشد. بیایید نگاهی دقیق‌تر به PoS و نحوه عملکرد استیکینگ بیندازیم.
سیستم اثبات سهام PoS چیست؟
اگر با نحوه عملکرد بیت کوین آشنا باشید به احتمال زیاد با مفهوم اثبات انجام کار یا PoW نیز بیگانه نیستید. این مکانیزم امکان گرد هم آمدن تراکنش‌ها در یک بلاک را میسر می‌کند. در ادامه این بلاک‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و شبکه بلاک چین را ایجاد می‌کنند. به بیان واضح ماینرها برای حل مسائل پیچیده ریاضی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و در نهایت ماینری که زودتر از دیگران مسئله را حل کند این شانس را خواهد داشت که بلاک جدید را به بلاک چین اضافه کند.
شکی نیست که سیستم اثبات انجام کار یا PoW به عنوان یک مکانیزم قدرت‌مند در تسریع رضایت جمعی در یک شبکه بدون مرکزیت به اثبات رسیده است. مسئله اینجاست که این سیستم در ارتباط مستقیم با محاسبات اختیاری است. مسائل و پازل‌های پیچیده‌ای که در اختیار ماینرها گذاشته می‌شود تنها به یک منظور در نظر گرفته شده و آن تامین امنیت شبکه است. ممکن است این طور استدلال شود که این کار به خودی خود این حجم از محاسبات را توجیه می‌کند. اکنون ممکن است با این سوال مواجه شوید که آیا راه‌های دیگری برای حفظ رضایت جمعی شبکه بلاک چین نیز وجود دارد که هزینه‌های کمتری را برای محاسبات در پی داشته باشد؟
اینجا بود که PoS پا به عرضه حضور گذاشت. ایده اصلی از این سیستم این است که شرکت‌کنندگان این امکان را داشته باشند که سکه‌های خود را به عنوان سهام یا سپرده پس‌انداز کنند و پروتکل مورد نظر با مداخله‌های مشخصی حق تایید بلاک بعدی را به کاربر اعطا می‌کند.
معمولاً احتمال انتخاب شدن فرد در ارتباط مستقیم با میزان سپرده کاربر خواهد بود. هر اندازه سکه‌های بیشتری در والت سپرده‌گذاری شده باشد، شانس کاربر برای تایید بلاک نیز بالاتر خواهد بود.
به این ترتیب عاملی که تعیین می‌کند کدام کاربر قادر به افزودن بلاک جدید به شبکه است از طریق حل مسائل هش صورت نمی‌گیرد و در عوض از سیستم اثبات سپرده یا سهام PoS استفاده می‌شود. به این ترتیب عامل تعیین‌کننده تعداد سکه‌هایی است که کاربر در والت خود ذخیره کرده است.
برخی بر این باور هستند که ایجاد بلاک‌ها با استفاده از استیکینگ مقیاس‌پذیری را در شبکه بلاک چین به شدت افزایش می‌دهد. شبکه اتریوم نیز درست به همین دلیل به دنبال نقل مکان از سیستم PoW به سیستم PoS است.
چه کسی اثبات سهام یا سپرده را ایجاد کرد؟
احتمالا اولین بار اثبات سهام در اوراقی مشاهده شد که در سال ۲۰۱۲ و از سوی سانی کینگ (Sunny King) و اسکات نادال (Scott Nadal) در مورد Peercoin منتشر شد. آنها ارز خود را برگرفته از سیستم همتا به همتای ساتوشی در بیت کوین توصیف می‌کردند.
شبکه Peercoin با مکانیزمی تلفیقی از اثبات انجام کار PoW و اثبات سهام PoS راه اندازی شد. در این شبکه PoW غالباً برای تامین عرضه اولیه استفاده می‌شد. این درحالی است که این امر برای دوام طولانی مدت شبکه الزامی نبود و تاثیر برجسته آن نیز به مرور از بین می‌رفت. در حقیقت اکثر افراد حاضر در شبکه تا حد زیادی به سیستم اثبات سپرده یا سهام وابسته بودند.
اثبات سهام موکل چست؟ (DPoS)
گزینه جایگزین این مکانیزم در سال ۲۰۱۴ به دست دانیل لارمیر (Daniel Larimer) معرفی شد که به نام اثبات سهام موکل یا DPoS نیز شناخته می‌شود. این مکانیزم نخستین بار به عنوان بخشی از شبکه بلاک چین BitShares به کار گرفته شد، اما به زودی دیگر شبکه‌ها نیز خود را با این مکانیزم تطبیق دادند. این شبکه‌ها عبارت هستند از Steam و EOS که هردو توسط دانیل لارمیر ایجاد شدند.
سیستم DPoS به کاربران خود اجازه می‌دهد که موجودی سکه‌های خود را به عنوان رای به کار بگیرند. در این شیوه تعداد سکه‌هایی که در والت کاربر نگهداری می‌شوند، قدرتی را برای رای‌گیری در اختیار او می‌گذارند. این آرا برای انتخاب تعدادی از موکل‌ها به نیابت از رای‌دهندگان برای مدیریت بلاک چین استفاده می‌شود. به این ترتیب علاوه بر مکانیزم رضایت جمعی، امنیت شبکه نیز تامین می‌شود. معمولاً پاداش استیکینگ بین موکل‌های منتخب تقسیم می‌شود. این افراد نیز در ادامه بخشی از پاداش را بر اساس سهم و مشارکت فردی بین رای‌دهندگان تقسیم می‌کنند.
مدل DPoS دسترسی به مکانیزم رضایت جمعی را امکان‌پذیر می‌کند. در این شیوه تعداد نودهای تاییدکننده به مراتب کمتر است. به این ترتیب عملکرد شبکه نیز بهبود پیدا می‌کند. از سوی دیگر میزان بدون مرکزیت بودن شبکه نیز کاهش پیدا می‌کند؛ چراکه شبکه متکی به گروه کوچکی از نودهای منتخب است. اجرا و مدیریت بلاک چین بر عهده این نودها خواهدبود. آنها در پروسه دست‌یابی به رضایت جمعی حضور خواهند داشت و پارامترهای اولیه و حاکم بر شبکه را تعیین می‌کنند.
به عبارت ساده DPoS به کاربران اجازه می‌دهد که تاثیر خود را از طریق دیگر حاضران شبکه به نمایش بگذارند.
نحوه عملکرد استیکینگ
همانطور که پیش تر نیز به بررسی این موضوع پرداختیم PoW در شبکه بلاک چین برای افزودن بلاک جدید به شبکه تا حد زیادی به ماینینگ وابسته است. این درحالی است که زنجیره PoS با استفاده از پروسه استیکینگ بلاک‌های معتبری را به شبکه اضافه می‌کند. استیکینگ مستلزم حضور تاییدکننده‌هایی است که سکه‌های خود را در والت ذخیره کرده‌اند و به همین دلیل این شانس را دارند که به صورت تصادفی برای ایجاد بلاک انتخاب شوند. معمولاً شرکت‌کنندگانی که سپرده بیشتری دارند شانس بیشتری نیز در ایجاد بلاک خواهند داشت.
به این ترتیب ایجاد بلاک جدید دیگر در گرو استفاده از سخت‌افزارهای تخصصی استخراجی چون ASIC نیست. در حالی که استفاده از تراشه استخراج ASIC نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در سخت‌افزار خواهد داشت، استیکینگ به سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار رمزارز نیاز دارد. به این ترتیب به جای آنکه رقابت برای حل مسائل و ایجاد بلاک بعدی سر بگیرد، تایید کننده‌های Pos بر اساس تعداد سکه‌هایی که به شکل سپرده نگهداری کرده‌اند برای ایجاد بلاک انتخاب می‌شوند. «سپرده» یا Stake که میزان سکه‌های پس‌انداز شده را نشان می‌دهد همان عاملی است که انگیزه کافی را برای تامین امنیت شبکه یا تاییدکنندهها ایجاد می‌کنند. اگر آنها موفق به این کار نشوند، تمام سپرده آنها در معرض خطر قرار می‌گیرد.
با وجود اینکه هر PoS بلاک چین ارز سپرده‌گذاری منحصر به فرد خود را دارد، برخی از شبکه‌ها سیستم دو توکنی را ایجاد کرده‌اند که پاداش استیکینگ را با توکن دوم پرداخت می‌کند.
در سطح کاربردی باید گفت که در استیکینگ سرمایه در یک والت مناسب ذخیره و نگهداری می‌شود. این امر هر فردی را قادر می‌سازد که عملکردهای متعدد شبکه را به اجرا بگذارد و در عوض پاداشی را دریافت کند. این امر ممکن است شامل افزودن سرمایه در قالب استخر استیکینگ نیز امکان‌پذیر باشد. در ادامه به شرح مختصر این شیوه نیز می‌پردازیم.
نحوه محاسبه پاداش استیکینگ
پاسخ کوتاهی برای این مسئله وجود ندارد. هر شبکه بلاک چین شیوه متفاوتی را برای محاسبه پاداش استیکینگ در نظر می‌گیرد. برخی بر اساس افزوده شدن هر بلاک و با در نظر گرفتن فاکتورهای متعددی تعیین می‌شود. این فاکتورها عبارت هستند از:
- تعداد سکه‌های موجود در سپرده تاییدکننده؛
- مدت زمان فعالیت مستمر تاییدکننده در شبکه؛
- مجموع سکه‌های سپرده‌گذاری شده در شبکه؛
- نرخ تورم؛
- و دیگر فاکتورها.
در برخی از شبکه‌ها پاداش استیکینگ به عنوان درصد مشخصی درنظر گرفته می‌شود. این پاداش‌ها به عنوان هزینه‌ای برای جبران تورم موجود در شبکه بین تاییدکنندهها تقسیم خواهد شد. تورم کاربران را تشویق می‌کند که به جای سپرده‌گذاری، سکه‌های خود را خرج کنند. همین امر میزان استفاده از رمزارز را نیز افزایش می‌دهد. اما در این شیوه، تاییدکنندهها این شانس را در اختیار دارند که میزان پاداش استیکینگ را دقیقا محاسبه کنند.
برخی از کاربران امکان پیش‌بینی پاداش را به شانس‌های احتمالی دریافت پاداش ترجیح می‌دهند. از آنجایی که این اطلاعات عمومی است ممکن است انگیزه لازم را برای شرکت‌کنندگان بیشتری ایجاد کند و آنها را به استیکینگ فرا بخواند.
استخر استیکینگ چیست؟
استخر استیکینگ به گروهی از سپرده‌گذاران سکه گفته می‌شود که سرمایه‌های خود را برای افزایش شانس تایید بلاک و دریافت پاداش، روی هم گذاشته‌اند. آنها تمام قدرت سپرده‌گذاری خود را متحد کرده و پاداش را نیز براساس میزان مشارکت خود تقسیم خواهندکرد.
راه‌اندازی و نگهداری از استخر استیکینگ به زمان و تخصص بالایی نیاز دارد. استخرهای استیکینگ بیش از سایرین روی شبکه تاثیرگذار هستند. چرا که محدودیت‌های ورود به شبکه، چه از نظر تکنیکی و چه از نظر مالی نسبتا زیاد است. به این ترتیب بسیاری از ایجادکنندگان استخر کارمزدی از پاداش استیکینگ را دریافت می‌کنند که بین شرکت‌کنندگان توزیع می‌شود.
علاوه بر این استخرها انعطاف‌پذیری بیشتری را در مواجهه با افرادی که به تنهایی سپرده‌گذاری کرده‌اند به ارمغان می‌آورد. معمولا سپرده باید برای یک بازه زمانی مشخص نگهداری شود و زمان مشخصی برای باز پس گرفتن سپرده نیز از طریق پروتکل‌ها تعیین می‌شود. علاوه بر این استخرها مقدار حداقلی را برای موجودی سپرده در نظر گرفته‌اند که از حرکات شیطنت‌آمیز و خبیث نیز جلوگیری خواهدکرد.
اکثر استخرهای استیکینگ بازه‌ای را به عنوان حداقل میزان سپرده‌گذاری تعیین کرده‌اند. به این ترتیب پیوستن به استخر استیکینگ به جای استیکینگ آن هم به تنهایی برای تازه‌کارها مناسب‌تر است.
استیکینگ سرد چیست؟
این احتمال وجود دارد که استیکینگ به پروسه سپرده‌گذاری در والتی اشاره داشته باشد که به اینترنت متصل نیست. در این صورت این کار از طریق والت‌های سخت‌افزاری انجام می‌شود.
شبکه‌هایی که از استیکینگ سرد پشتیبانی می‌کند به کاربران خود اجازه می‌دهد که با امنیت کامل و بدون هیچ‌گونه نگرانی سپرده‌های خود را به صورت آفلاین نگهداری کنند. اگر سهامدار سکه‌های خود را از حافظه سرد جابه‌جا کند دیگر قادر به دریافت جایزه نخواهدبود و سپرده‌گذاری او عملا بی‌فایده بوده‌است.
استیکینگ سرد برای آن دسته از سپرده‌گذارانی مناسب است که حجم قابل‌توجهی از سکه را وارد سپرده‌گذاری کرده‌اند و می‌خواهند حداکثر امنیت ممکن را برای حفاظت از سرمایه خود تامین کنند و در عین حال پشتیبانی از شبکه را نیز انجام دهند.
منبع: Academy.binance
