هاوینگ بیت کوین چیست؟
بیت کوین، اولین ارز دیجیتالی جهان است که در سال ۲۰۰۹ توسط شخص یا گروهی با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد شد. این ارز دیجیتالی بر اساس تکنولوژی بلاکچین کار می‌کند و تمامی تراکنش‌های آن به صورت عمومی و به‌صورت رمزگذاری شده در داخل شبکه بلاکچین ثبت می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مهم بیت کوین (BTC)، هاوینگ (halving) آن است. هاوینگ به پروسه‌ی کاهش نصفی پاداش بیت کوین برای ماینرها گفته می‌شود. به عبارت دیگر، هر ۲۱۰۰۰۰ بلوک (حدود چهار سال)، پاداش بیت کوین کاهش می‌یابد و این به معنای کاهش نصفی پاداش برای ماینرها است.
هدف از هاوینگ کاهش نصفی پاداش بیت کوین، کاهش نرخ تولید بیت کوین است. برای مثال، در ابتدای ایجاد بیت کوین، پاداش برای هر بلوک ۵۰ بیت کوین بود. پس از 4 هاوینگ، این پاداش به 6.25 بیت کوین کاهش یافت. این پروسه تا زمانی ادامه دارد که تمامی بیت کوین‌ها استخراج شود و تعداد آنها به حداکثر مقدار مجاز ۲۱ میلیون بیت کوین برسد.
هاوینگ تاثیر قابل ملاحظه‌ای در قیمت بیت کوین دارد. در هنگام هاوینگ، پاداش برای استخراج هر بلوک کاهش می‌یابد و این به معنای کاهش عرضه بیت کوین است. این کاهش در عرضه، می‌تواند باعث افزایش در قیمت بیت کوین شود. در نتیجه، هاوینگ یکی از رویدادهای مهم در تاریخ بیت کوین است که تاثیر بسیاری بر روند تولید و قیمت بیت کوین دارد. این پروسه هر چه تعداد بیت کوین‌های استخراج شده بیشتر شود، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
تلفظ halving، هالوینگ یا هاوینگ؟
تلفظ درست کلمه Halving به معنی نصف شدن، هاوینگ است. در برخی منابع، تلفظ هالوینگ نیز گاهی اشتباهاً به کار می‌رود، اما درست نیست و بهتر است از تلفظ صحیح هاوینگ استفاده شود.
هاوینگ بعدی بیت کوین 2024
تاریخ هاوینگ بعدی بیت کوین، بر اساس الگوی بلاک چین و محاسبات ریاضی، در حدود چهار سال پس از هاوینگ قبلی بیت کوین خواهد بود. به عبارت دیگر، هر 210000 بلوک استخراج شده، هاوینگ جدید را به همراه خود به ارمغان خواهد آورد. با توجه به اینکه بیت کوین در سال 2009 راه‌اندازی شده است، هاوینگ بعدی باید در 4 مه سال 2024 (۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳) رخ دهد.
با توجه به اینکه در هاوینگ های قبلی، پاداش استخراج بلوک از 50 بیت کوین به 25 بیت کوین و سپس از 25 بیت کوین به 12.5 و همچنین از 12.5 به 6.25 بیت کوین کاهش یافته است، پاداش برای استخراج بلوک جدید در هاوینگ بعدی بیت کوین به 3.125 بیت کوین کاهش خواهد یافت. این کاهش در پاداش استخراج بلوک، به دلیل اینکه تعداد بیت کوین‌هایی که به بازار عرضه می‌شود کاهش می‌یابد، می‌تواند تاثیر مستقیمی بر قیمت بیت کوین داشته باشد.
در نهایت، باید توجه داشت که هاوینگ بعدی بیت کوین تنها یکی از عواملی است که تاثیر مستقیمی بر قیمت بیت کوین دارد و باید با توجه به عوامل دیگری نیز مانند اعتماد سرمایه‌گذاران، تقاضا و عرضه، وضعیت اقتصادی جهان و …، قیمت این ارز دیجیتال را تحلیل کرد.
تاثیر هاوینگ بعدی بیت کوین (2024) بر بازار ارزهای دیجیتال
بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتالی در جهان، به عنوان مرجعی برای تمامی ارزهای دیجیتالی شناخته شده است. با پیشرفت تکنولوژی بلاکچین و ایجاد ارزهای دیجیتال جدید، هاوینگ بعدی بیت کوین می‌تواند تاثیرات چشمگیری بر بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد. هاوینگ بعدی بیت کوین به این معنی است که بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال، در حال تکامل و بهبود است. برخی از تغییراتی که می‌توانند در این حوزه رخ دهند، شامل افزایش سرعت تراکنش‌ها، کاهش هزینه‌های تراکنش، اضافه شدن قابلیت‌های جدید، بهبود امنیت و حریم خصوصی و … است.
یکی از اثرات مهم هاوینگ بعدی بیت کوین بر بازار ارزهای دیجیتال، افزایش رقابت در این حوزه است. با بهبود و ارتقای بیت کوین، ارزهای دیجیتال جدید ممکن است بتوانند به راحتی با آن رقابت کنند و از آن پیشی بگیرند. این موضوع به دلیل این است که بیت کوین به عنوان مرجعی برای ارزهای دیجیتال شناخته شده است و بسیاری از افراد و شرکت‌ها از آن به عنوان ارز مبادلاتی استفاده می‌کنند. همچنین، بهبود بیت کوین می‌تواند تاثیراتی بر قیمت آن داشته باشد. با بهبود سرعت تراکنش‌ها و کاهش هزینه‌های تراکنش، بیشترین مشکل مرتبط با بیت کوین برطرف شده و می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای آن شود. این موضوع می‌تواند باعث افزایش قیمت بیت کوین شود و این امر به نوبه خود می‌تواند تاثیری بر قیمت سایر ارزهای دیجیتال داشته باشد.
با این حال، ممکن است هاوینگ بعدی بیت کوین تاثیر منفی روی بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد. به عنوان مثال، بهبود امنیت و حریم خصوصی می‌تواند منجر به تنظیمات سخت‌گیرانه تر در قوانین و مقررات مرتبط با ارزهای دیجیتال شود. همچنین، بهبود سرعت و کاهش هزینه‌ها می‌تواند منجر به افزایش میزان معاملات و افزایش حجم اطلاعات مرتبط با ارزهای دیجیتال شود. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش نوسانات قیمت و حتی افزایش ریسک در این بازار شود. در کل، هاوینگ بعدی بیت کوین می‌تواند تاثیرات چشمگیری بر بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد. این تاثیرات می‌تواند مثبت یا منفی باشد و بستگی به تغییراتی دارد که در بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر رخ می‌دهد. با این وجود، ارزهای دیجیتال هنوز در مرحله جوانی خود هستند و احتمالاً تغییرات بسیاری در آینده برای آنها پیش خواهد آمد.
خروج ناگهانی ماینرهای بیت کوین بعد از هاوینگ بیت کوین 2024
اگر تعداد قابل توجهی از ماینرهای بیت کوین به طور ناگهانی از روند استخراج خارج شوند در این صورت امکان دارد که میزان استخراج بیت کوین کاهش یابد و این باعث افزایش زمان لازم برای تولید بیت کوین شود. به عبارت دیگر، این امکان وجود دارد که فرآیند استخراج به دلیل کاهش قدرت پردازشی در مقیاس بزرگ، به صورت اساسی به تعویق بیفتد.
اگر تعداد قابل توجهی از ماینرهای بیت کوین از روند استخراج خارج شوند، این ممکن است باعث افزایش قیمت بیت کوین شود. این اتفاق به دلیل کاهش تعداد بیت کوین‌های تولیدی در بازار رخ می‌دهد که می‌تواند به دنبال آن باشد. با افزایش قیمت بیت کوین، ماینرهای دیگری ممکن است به دنبال این باشند که به فضای استخراج بیت کوین بپیوندند و این می‌تواند روند استخراج بیت کوین را بهبود بخشد.
علاوه بر این، کاهش تعداد ماینرهای بیت کوین می‌تواند باعث افزایش رقابت بین ماینرهای باقیمانده شود. با این حال، این رقابت ممکن است باعث افزایش سختی استخراج بیت کوین شود که می‌تواند به دلیل کاهش تعداد ماینرها باشد. در نهایت، در صورتی که تعداد قابل توجهی از ماینرهای بیت کوین به طور ناگهانی از روند استخراج خارج شوند، این می‌تواند باعث ایجاد نوسانات قیمت بیت کوین شود. این نوسانات ممکن است به دلیل کاهش قیمت بیت کوین در بازار یا افزایش قیمت آن باشد. در هر صورت، نوسانات قیمت بیت کوین می‌تواند باعث ایجاد نوسانات در بازار سرمایه و سایر بازارهای مالی شود.
با رخداد هاوینگ، میزان عرضه بیت کوین در سیستم کاهش یافته اما میزان تقاضا از نظر تئوری در همان بازه باقی خواهد ماند. به این ترتیب این رویداد به احتمال زیاد قیمت این رمزارز را افزایش می‌دهد. بنابراین این رویداد شور و شعف زیادی را در زمینه قیمت‌های بیت کوین و چگونگی واکنش بازار ایجاد می‌کند. بنابر گفته بنیان‌گذار پایگاه استخراج PoWx: «این نظریه مبنی بر آن است که اگر ماینرها بیت کوین‌های کمتری برای عرضه در اختیار داشته باشند، تعداد بیت کوین‌های موجود در بازار کاهش می‌یابد.»
اما با کاهش تدریجی ضرب سکه‌های بیت کوین تأثیرات زیادی روی عملکرد این رمز ارز می‌گذارد که تنها محدود به قیمت آن نمی‌شود. پاداش استخراج بلاک یکی از مهم‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده شبکه بیت کوین است. همین پاداش سبب شده‌است که این سیستم بدون هیچ رهبری مرکزی به فعالیت خود ادامه دهد. همگام با نزدیک شدن این پاداش به صفر ظرف یک دهه آینده احتمال به خطر افتادن امنیت شبکه بیت کوین نیز وجود خواهد داشت. در ادامه به شرح این رویداد می پردازیم.
چه کسی و به چه دلیلی زمان‌بندی توزیع بیت کوین را تعیین کرده است؟
خالق ناشناس بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، که هنوز مشخص نیست فرد یا گروهی بوده‌است، حدود یک سال پس از معرفی نرم‌افزار بیت کوین ناپدید شد. بنابراین او یا آنها دیگر برای ارائه توضیحات در رابطه با انتخاب چنین فرمولی در دسترس نیستند. اما ایمیل اولیه‌ای که از سوی ساتوشی نوشته شده از زوایای پنهان تفکرات این شخصیت رمزآلود پرده برداشته است.
در فاصله کوتاهی پس از معرفی بیت کوین اوراق سفیدی (WhitePaper) از سوی ناکاموتو ارسال شد که در آن راهکارهای متفاوتی برای انتخاب سیاست‌های مالی ارائه شده‌اند. این راهکارها با ژرف‌نگری هر چه تمام‌تر از ایجاد شرایطی که منجر به رکود یا تورم شود اجتناب کرده‌اند. رکود در نتیجه افزایش قدرت خرید یک رمز ارز ایجاد می‌شود و تورم نیز به دنبال افزایش قیمت کالاهایی که با این رمز ارز قابل خریداری هستند روی خواهدداد.
در آن زمان ناکاموتو هیچ اطلاعی از تعداد کسانی که روزگاری از این رمز ارز استفاده خواهند کرد نداشت. این فرد یا گروه توضیح ناچیزی درباره دلیل استفاده از این فرمول ابراز کردند: «نخستین بار سکه‌ها باید به گونه‌ای توزیع شوند. به نظر می‌رسد که یک نرخ مداوم بهترین فرمول برای این کار باشد.»
در اکثر ارزهایی که از سوی دولت‌ها پیشنهاد می‌شوند، پای یک بانک مرکزی در میان است. به عنوان مثال در مورد دلار، بانک فدرال رزرو ابزارهایی را در اختیار دارد که به این بانک اجازه می‌دهد دلارهای موجود در بازار را جمع‌آوری یا بر تعداد آن بیفزاید. به عنوان مثال اگر بازار با مشکلی روبه‌رو شود این امکان وجود دارد که میزان دلارهای در گردش افزایش یابد یا با تشویق بانک‌ها به اخذ وام اوراق بهادار آنها را خریداری کند. در هر صورت اگر فدرال رزرو بخواهد دلارهای خود را از بازار جمع‌آوری کند نیز این شانس را دارد که اوراق بهادار خود را به فروش برساند.
بیت کوین با دلار تفاوت دارد. اولین تفاوت آن در این است که زمان‌بندی عرضه بیت کوین مانند کتیبه‌ای است که بر سنگ نوشته شده باشد و قابل تغییر نیست. برخلاف سیاست‌های پولی ارزهایی که از سوی دولت صادر می‌شوند و در مؤسسات و پروسه‌های مالی به چشم می‌خورند، سیستم مالی بیت کوین در قالب کد نوشته شده و در سراسر شبکه بیت کوین به اشتراک گذاشته شده‌است. به منظور تغییر دادن این کدها ممکن است به موافقت و جهت‌گیری عظیمی در جامعه کاربران بیت کوین نیاز باشد.
شرکت رمزنگاری Blockchain.com با انتشار پستی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد:
«برخلاف اکثر ارزهای دولتی شناخته‌شده، نظیر دلار یا یورو، بیت کوین به شکلی طراحی شده‌است که از موجودی ثابتی برخوردار بوده و میزان تورم در آن نیز کاملا قابل پیش‌بینی باشد. چرا که تنها ۲۱ میلیون بیت کوین در جهان وجود دارد. این تعداد از پیش تعیین شده سبب شده‌است که این ارز بسیار نایاب باشد. نایاب بودن در کنار کارایی، تأثیر زیادی روی ارزش بیت کوین خواهد گذاشت.»
یکی دیگر از جنبه‌های منحصر به فرد بیت کوین این است که پاداش هر بلاک در طول زمان کاهش پیدا می‌کند. این عامل دیگری است که این ارز را از دیگر سیستم‌های مالی مدرن متمایز می‌کند. بانک‌های مرکزی در این سیستم‌های مالی مدرن موجودی پول را کنترل می‌کنند. برخلاف پاداش استخراج هر بلاک، موجودی دلار از سال ۲۰۰۰ سه برابر شده‌است.
ناکاموتو سرنخ‌هایی را از خود برجای گذاشته که نشان می‌دهد او این ارز را به دلایل سیاسی ایجاد کرده‌است. اولین عنوان خبری در حوزه بیت کوین، این بوده‌است: «در تاریخ ۳ ژانویه سال ۲۰۰۹ وزیران در آستانه صدور دومین لایحه برای بانک‌ها هستند»
بسیاری مشاهده این عنوان را به منزله نشانه‌ای از اعتقادات سیاسی و اهداف سیاسی ناکاموتو قلمداد کردند. اگر بیت کوین در سطح وسیعی گسترش پیدا کند، این قابلیت را دارد که قدرت بانک‌ها و دولت‌ها در حوزه سیاست‌های مالی را کاهش دهد. همان‌طور که در پاداش هر بلاک دیدیم هیچ موجودیت مرکزی قادر نخواهد بود بیت کوین را در خارج از قوانین سفت و سختی که در حوزه زمان‌بندی تعیین شده‌است تولید کند.
هاوینگ چه تأثیری روی قیمت بیت کوین می‌گذارد؟
هاوینگ بیت کوین توجه جامعه بزرگی از مردم را به خود جلب کرده‌است؛ چرا که بیشتر مردم بر این باور هستند که هاوینگ منجر به افزایش قیمت بیت کوین می‌شود. حقیقت این است که هیچ‌کس نمی‌داند که چه اتفاقی در شرف وقوع است. هاوینگ سال ۲۰۱۲ نشان داد که بازار چه واکنشی به موجودی ناپایدار مورد نظر ناکاموتو نشان می‌دهد. تا آن زمان جامعه بیت کوین هیچ اطلاعی از این موضوع نداشت که روند نزولی ناگهانی در میزان پاداش چطور شبکه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اما در ادامه روند به گونه‌ای پیش رفت که قیمت بیت کوین در فاصله کمی پس از هاوینگ بیت کوین افزایش پیدا کرد.
دومین هاوینگ سال ۲۰۱۶ با پیش‌بینی‌های فراوانی همراه بود. Coindesk یک بلاگ زنده را از رویدادهای روز ایجاد کرده‌است و Blockchain.com نیز یک شمارش معکوس را ایجاد کرد. هر هاوینگ حدس و گمان‌های زیادی را درباره اینکه چطور این رویداد روی قیمت‌های بیت کوین تأثیر می‌گذارد در پی دارد. در جولای ۲۰۱۶ دومین هاوینگ روی داد؛ در آن روز قیمت بیت کوین با ۱۰ درصد کاهش به ۶۱۰ دلار رسید. اما در ادامه به بازه قیمتی خود پس از هاوینگ بازگشت. مدارک کمی دال بر اینکه کاهش ناگهانی نرخ تولید بیت کوین در درازمدت روی قیمت بیت کوین تأثیرگذار خواهد بود، وجود دارد. در آن زمان جیکوب دنلی (Jacob Donnelly) از CoinDesk با کمی زیاده‌روی این رویداد را یک «توجیه کسل‌کننده» خواند.
با وجود اینکه تأثیر سریع روی قیمت‌های بیت کوین چندان قابل توجه نبود، اما بازار در سال‌های بعد به تدریج به سمت افزایش قیمت‌ها گام برداشت. برخی می‌گویند که این افزایش با کمی تأخیر و در نتیجه هاوینگ روی داده‌است. این نظریه از این قرار است که زمانی موجودی بیت کوین کاهش پیدا می‌کند و میزان تقاضا برای بیت کوین تغییر نمی‌کند، همین امر قیمت بیت کوین را افزایش می‌دهد.
چرا ماینر ها باید این پاداش را دریافت کنند؟
بیت کوین بدون وجود این پاداش‌ها عملا کار نخواهد کرد. یک محقق بیت کوین که هویت او ناشناس است و با نام هسو (Hasu) شناخته می‌شود این‌گونه اعلام کرده‌است که دو عامل عملکرد بیت کوین را تضمین می‌کنند. هسو در پاسخ به Coindesk گفت: «دفتر کار توزیع شده بیت کوین باید پاسخ تمام سوالات را در مورد اینکه چه کسی، چه چیزی را در چه زمانی در اختیار دارد، پاسخ دهد»
بخش اول یعنی اینکه «چه کسی مالک ارز است» با استفاده از رمزنگاری بر طرف شده‌است. تنها مالک یک کلید شخصی قادر است بیت کوین‌های موجود در حساب را خرج کند.
نظریه بیت کوین که امنیت بیت کوین را تأمین می‌کند برای محقق شدن به این نیاز دارد که الف) ماینرها از انگیزه کافی برای استخراج بلاک‌های صحیح برخوردار باشند. ب) دروغ‌گویی ماینرها باید تاوانی در پی داشته باشد.
هسو در ادامه می‌گوید: «بخش دوم نیز زمان انجام معامله بود که تا قبل از روی کار آمدن بیت کوین به هیچ عنوان حل نشده بود». در غیر این‌صورت هرکسی دارایی خود را دو بار خرج خواهد کرد. این یعنی از هیچ، پول‌سازی می‌شود.
بدون وجود پاداش استخراج هر بلاک هرج‌ومرج در شبکه روی می‌دهد. هسو می‌گوید اگر ماینرها از قدرت محاسباتی کافی برخوردار باشند ممکن است به این دو شیوه به شبکه حمله کنند: از طریق دو بار خرج کردن بیت کوین‌ها یا از طریق توقف پردازش تراکنش‌ها. اما آنها به هیچ عنوان انگیزه کافی برای انجام این کار را ندارند؛ چرا که در این صورت پاداش استخراج بلاک‌ها را از دست می‌دهند.
به عبارت دیگر اگر ماینرها از قوانین تبعیت نکنند، پول از دست می‌دهند. هر اندازه قدرت محاسباتی اعمال شده از سوی ماینرها در شبکه بیت کوین بیشتر باشد، احتمال حمله به شبکه نیز کاهش پیدا می‌کند. چرا که حمله کننده برای حمله به قدرت محاسباتی بالایی نیاز خواهد داشت. این قدرت محاسباتی را با نام هش ریت (Hashrate) می‌شناسیم. هر اندازه درآمد ماینرها درنتیجه دریافت پاداش استخراج افزایش پیدا کند، قدرت استخراج بیشتری نصیب بیت کوین می‌شود. به همین ترتیب میزان امنیت و محافظت از شبکه نیز افزایش پیدا می‌کند.
اگر پاداش هر بلاک کاهش پیدا کند یا به‌کلی از بین رود چه اتفاقی روی می‌دهد؟
کاهش دوره‌ای پاداش استخراج به مشکلی بدل خواهد شد. ماینرها برای انجام کار خود به انگیزه نیاز دارند. باید دستمزد آنها پرداخت شود. هر چه باشد آنها برای سلامتی خود این تجهیزات گران‌قیمت و کامپیوترهای الکترونیکی عظیم‌الجثه را ایجاد نکرده‌اند.
عواقب ناشی از کاهش پاداش استخراج این است که در نهایت این پاداش به کلی از میان برداشته می‌شود. هزینه کارمزدی که کاربر هر بار برای انجام تراکنش‌های خود پرداخت می‌کند نوع دیگری از درآمدزایی ماینرها به شمار می‌رود.
از نظر تئوری پرداخت این کارمزد اختیاری است. این در حالی است که در صورتی که برای انجام تراکنش کارمزدی پرداخت نشود، کاربر باید مدت زمان بیشتری را در انتظار تأیید تراکنش باشد. در ادامه همگام با کاهش میزان پاداش، کارمزدها به اصلی‌ترین منبع درآمد ماینرها بدل می‌شوند.
ناکاموتو این‌گونه نوشته است:
« ظرف چند دهه میزان پاداش به شدت کاهش پیدا می‌کند، کارمزدها به اصلی‌ترین مبلغ پرداختی از سوی نودها تبدیل می‌شوند.»
اما برای یک مدت زمان طولانی محققان بیت کوین این احتمال را در نظر گرفته‌اند که به احتمال زیاد کارمزد انجام تراکنش‌ها کافی نخواهد بود. نخست این احتمال وجود دارد که در آینده‌ای نه چندان دور هزینه کارمزدها افزایش پیدا کند، این کار امنیت شبکه را به دنبال خواهد داشت.
«پیش‌بینی اتفاقی که در پیش است ممکن نیست؛ اما اگر به دنبال سیستمی هستیم که ۱۰۰ سال پابرجا باشد باید خود را برای بدترین سناریوهای ممکن آماده کنیم.»
همان‌طور که در بالا نیز به این موضوع پرداخته شد، پاداش استخراج، قدرت محاسباتی قابل توجهی را به شبکه می‌افزاید و همین امر استحکام شبکه را در مقابل حملات افزایش می‌دهد. هنوز مشخص نیست که با کاهش پاداش استخراج هر بلاک، افزایش میزان کارمزدها برای ماینرها کافی خواهد بود یا خیر. هسو می‌گوید:
«گمان نمی‌کنم که هاوینگ امنیت بیت کوین را به مخاطره بیندازد، اما طی ۸ تا ۱۲ سال آینده اوضاع کمی آشفته می‌شود.»
بخشی از این مشکل به این دلیل روی می‌دهد که پس از گذشت یک دهه از تولد بیت کوین بازار همچنان در حال پی بردن به این موضوع است که حفاظت از شبکه در برابر حملات مستلزم صرف چه میزان هزینه است.
هسو گفته است که امیدوار است هزینه تراکنش‌ها به اندازه‌ای افزایش پیدا کند که امنیت شبکه بیت کوین تأمین شود؛ اما او تصور می‌کند که در نظر گرفتن بدترین سناریوی ممکن نیز کار چندان بیهوده‌ای نخواهد بود.
وی در آخر افزود:
«در بدترین حالت میزان تقاضا برای بلاک آنچنان که انتظار داریم افزایش پیدا نمی‌کند. در نتیجه پاداش هر بلاک به تدریج به صفر می‌رسد.»
